ŚCIEŻKA POMOCY
PRZEMOC RÓWIEŚNICZA W SZKOLE
RODZIC
Jeśli wiesz, że Twoje dziecko może doświadczać przemocy rówieśniczej – reaguj.
Poniżej znajdziesz wskazówki i informacje co zrobić, żeby pomóc swojemu dziecku.
Co musisz zrobić:
- Porozmawiaj ze swoim dzieckiem — zachowaj spokój, unikaj krytyki i oceniania, okaż wsparcie i zrozumienie.
- Zadbaj o przyjazne, bezpieczne otoczenie rozmowy.
- Podczas rozmowy poproś o opisanie sytuacji w tym zapytaj o konkretne informacje na temat zdarzenia: kto, kiedy, co się stało, jak często.
- Zanotuj istotne szczegóły zdarzenia (datę, miejsce, osoby, które brały czynny i bierny udział, nazwij formę przemocy np. fizyczna, psychiczna, cyberprzemoc).
- Zastosuj parafrazę w celu upewnienia się, że dobrze zrozumiałeś opisane przez dziecko okoliczności zdarzenia, np. „Czy dobrze rozumiem, że…”.
Używaj wyrażeń: „rozumiem, że jest Ci ciężko”, „dziękuję, że dzielisz się tym ze mną”
Tego nie rób:
- Nie bagatelizuj Zwróć uwagę, że sytuacja, która w Twojej opinii wygląda na mało istotną, dla Twojego dziecka może stanowić największy problem.
- Nie sugeruj dziecku konfrontacji ze sprawcą/sprawcami.
Unikaj wyrażeń.: „to tylko kłótnia”, „nie przejmuj się”, „to nie jest ważny problem”, „jak ja byłem/byłam młoda/młody to…”
Gdy już pierwszą rozmowę masz za sobą, następnym krokiem, który musisz podjąć to skontaktowanie się ze szkołą i przedstawienie sytuacji:
- wychowawcy klasy
- pedagogowi/psychologowi szkolnemu
- dyrektorowi szkoły (jeśli sytuacja jest poważna lub występuje brak reakcji ze strony kadry pedagogicznej)
Co należy zrobić – krok po kroku:
- Umów się na spotkanie z ww. osobami (telefonicznie lub mailowo).
- Przedstaw informacje na temat incydentów – koncentrując się na faktach, unikając silnych emocji, starając się zachować spokojny ton wypowiedzi.
- Poproś o podjęcie działań – szkoła ma obowiązek zareagować. Zgodnie z ustawą z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe dyrektor szkoły odpowiada za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.
Możesz też zwrócić się o:
- Informację, na temat podjętych przez szkołę działań w celu rozwiązania problemu przemocy rówieśniczej.
- Zapewnienie dodatkowych środków bezpieczeństwa uczniowi/uczennicy i bieżące monitorowanie sytuacji w szkole.
- W razie konieczności ustalenie planu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Monitoruj sytuację!
Pozostań w stałym kontakcie ze szkołą – pozyskaj informacje o efektach podjętych działań.
Dyskretnie obserwuj dziecko — jego zachowanie, samopoczucie, rozmawiaj o relacjach w klasie.
Gdzie możesz poprosić o dodatkowe wsparcie dla dziecka?
W razie konieczności możesz skorzystać z pomocy systemu opieki zdrowotnej:
- Zespołów i Ośrodków Środowiskowej Pomocy Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży – I poziom referencyjny.
W przypadku występowania niepokojących objawów związanych z problemami psychicznymi możesz skorzystać ze świadczeń w zakresie Zespołu lub Ośrodka środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży.
Świadczenia przeznaczone są dla dzieci oraz młodzieży do 21 r.ż. kształcącej się w szkołach ponadpodstawowych do ich ukończenia (z zastrzeżeniem, że osoby poniżej 18 r.ż. muszą posiadać zgodę opiekuna prawnego na korzystanie ze świadczeń).
W zespole lub ośrodku możesz skorzystać z następujących świadczeń:
- porada psychologiczna diagnostyczna
- porada psychologiczna
- sesja psychoterapii indywidualnej
- sesja psychoterapii rodzinnej
- sesja psychoterapii grupowej
- sesja wsparcia psychospołecznego
- wizyta, porada domowa lub środowiskowa
- wizyta osoby prowadzącej terapię środowiskową.
Świadczenia realizowane są przez zespół specjalistów: psychologa, psychoterapeutę oraz terapeutę środowiskowego.
Opieka w ramach I poziomu referencyjnego oparta jest przede wszystkim na realizacji świadczeń w środowisku. Z tego powodu zalecany jest wybór placówki jak najbliżej miejsca zamieszkania.
Do świadczeń realizowanych w zakresie I poziomu referencyjnego skierowanie NIE JEST WYMAGANE.
- Centrów Zdrowia Psychicznego – II poziom referencyjny.
W przypadku potrzeby uzyskania porady lekarza psychiatry możesz skierować się do:
- Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży – poradnia zdrowia psychicznego – w którym w ramach poradni zdrowia psychicznego dla dzieci, realizowane są świadczenia ambulatoryjne przez lekarzy psychiatrów, psychologów oraz psychoterapeutów;
- Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży – w którym w ramach poradni zdrowia psychicznego dla dzieci i na Oddziale dziennym psychiatrycznym rehabilitacyjnym dla dzieci, realizowane są odpowiednio świadczenia ambulatoryjne i dzienne przez lekarzy psychiatrów, psychologów, psychoterapeutów, terapeutów zajęciowych.
Do świadczeń realizowanych w poradni zdrowia psychicznego dla dzieci w zakresie II poziomu referencyjnego skierowanie NIE JEST WYMAGANE.
Bezpośredni link do mapy: www.czp.org.pl/mapa/.
- Ośrodków Wysokospecjalistycznej Całodobowej Opieki Psychiatrycznej – III poziom referencyjny
W ramach oddziału psychiatrycznego dla dzieci realizowane są świadczenia stacjonarne przez lekarzy psychiatrów, psychologów, psychoterapeutów, terapeutów zajęciowych.
Do świadczeń realizowanych w zakresie III poziomu referencyjnego WYMAGANE JEST SKIEROWANIE.
W stanie nagłego zagrożenia życia możesz zgłosić się do Ośrodka III poziomu referencyjnego (szpitala) bez skierowania.
WYKAZ OŚRODKÓW I, II i III POZIOMU REFERENCYJNEGO
W sytuacjach nagłych, gdy stan zdrowia dziecka wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej, każdy jest zobowiązany do udzielenia pomocy przedmedycznej w zakresie posiadanych umiejętności oraz do skutecznego powiadomienia o tym zdarzeniu podmiotów ustawowo powołanych do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego[1].
Ponadto możesz skorzystać z poniższych telefonów zaufania:
| Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka | 800 12 12 12 |
| Telefon Zaufania Dzieci i Młodzieży | 116 111 |
| Telefon Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę lub Linii Pomocy Pokrzywdzonym | 800 100 100 lub 222 309 900 |
| Centrum Wsparcia dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym | 800 70 2222 |
| Telefon wsparcia emocjonalnego dla dorosłych | 116 123 |
| Numer alarmowy w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia | 112 |
Brak reakcji szkoły / eskalacja przemocy
Gdzie należy się zgłosić:
- Kuratorium oświaty – w przypadku, gdy szkoła nie podejmuje skutecznych kroków, nawet na Twoją interwencję, aby zapobiec przemocy, należy skierować pismo do właściwego miejscowo kuratora oświaty, ze skargą lub wnioskiem o zbadanie sprawy i podjęcie stosownych działań w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego,
- Rzecznik Praw Dziecka – podejmuje działania w związku z naruszeniem praw dziecka lub dobra dziecka. Zajmuje się przypadkami indywidualnymi, jeżeli wcześniej nie zostały rozwiązane we właściwy sposób, mimo że wykorzystano dostępne możliwości prawne. Dzieci i młodzież mogą również skorzystać z czatu na stronie Rzecznika Praw Dziecka: Link: brpd.gov.pl
- Ośrodek pomocy społecznej, Policja/prokuratura/sąd rodzinny – jeśli przemoc ma charakter przestępstwa (np. pobicie, groźby, znęcanie się fizyczne i/lub psychiczne, upowszechnianie informacji na temat dziecka w Internecie bez jego zgody).
DODATKOWE WSKAZÓWKI DLA RODZICA:
Zapamiętaj, aby działać w interesie zdrowia fizycznego i psychicznego w tym bezpieczeństwa dziecka.
Wspieraj dziecko w budowaniu asertywności, aby rozwijać jego umiejętności społeczne.
Nie obciążaj dziecka odpowiedzialnością za to, że jest ofiarą sprawcy, osobą doznającą przemocy.
[1] Art. 4 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2021 r.
poz. 2053).
